Ciekawa konkluzja międzynarodowych badań. Wynika z nich, że subiektywnie postrzegana pozycja społeczna jest silnie powiązana ze zdrowiem. – Im niżej oceniamy swój status społeczny, tym wyższe jest ryzyko zachorowalności i ryzyko śmierci – wnioskują naukowcy.

To, że im niżej oceniamy swój status społeczny, tym większe jest ryzyko zachorowania na rożne choroby i wyższe ryzyko śmierci z różnych przyczyn, jest już udokumentowane w badaniach prowadzonych od wielu lat na Zachodzie. Brakowało podobnych projektów na styku socjologii i zdrowia publicznego, korzystających z danych pochodzących z Polski.

Naukowcy z Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego wraz z badaczami z Uniwersytetu w Oslo przeanalizowali dane pochodzące od blisko 2000 osób, które uczestniczyły w Polskim Badaniu Panelowym POLPAN.

Badani byli obserwowani długofalowo: przez minimum 10 lat. Wskazywali, gdzie się widzą na drabinie społecznej: czy na jej dole, czy na górze, czy może pośrodku. Zmiennymi kontrolnymi były zaś obiektywne wskaźniki pozycji społecznej jednostki, takie jak wykształcenie i dochód gospodarstwa domowego – mówi dr Ewa Jarosz z UW.

W polskim projekcie wykazano, że zmiana w subiektywnej pozycji społecznej poprzedza zmianę w różnych aspektach zdrowia, ale jest to widoczne przede wszystkim w wypadku spadku na najniższe szczeble drabiny społecznej. Jeżeli dana osoba uważa, że jej pozycja w hierarchii społecznej obniżyła się, po pewnym czasie deklaruje także pogorszenie jakości życia związanej ze zdrowiem. Jednak zmiana odwrotna nie niesie ze sobą podobnego efektu; to, że w naszym odczuciu nasza pozycja społeczna poprawiła się, nie polepsza wyników na skalach NHP.

Nottingham Health Profile, to używany od przeszło 30 lat kwestionariusz, stworzony do subiektywnego pomiaru problemów zdrowotnych oraz oceny ich wpływu na codzienne funkcjonowanie i jakość życia. Obejmuje komponenty fizyczne, emocjonalne i społeczne, a konkretnie: reakcje emocjonalne, funkcje fizyczne, sen, izolację społeczną, poziom energii i odczuwany ból.

– Wydaje się prawdopodobne, że odczuwane obniżenie statusu społecznego wiąże się z poczuciem utraty kontroli nad własnym życiem, co w konsekwencji może negatywnie wpływać na zdrowie – podsumowuje badaczka.

(oprac. jkg/Nauka w Polsce)